دورنماي انرژي كشور از طريق مدلسازي توسعه داده شده به بررسي عملكردهاي فعلي و آتي بخشهاي توليد، تبديل و فرآورش، انتقال، واردات و صادرات نفت و گاز و ساير حاملهاي انرژي و در نهايت ارزيابي عرضه و تقاضاي كل انرژي در تعامل با بخشهاي اقتصادي و اجتماعي كه در ارتباط با سناريوهاي تحليل توسعه بخش انرژي انجام ميگيرد، بسترهاي لازم را جهت تحليل و امکان تصمیمگیریهای آگاهانه و انتخاب مسیری مطمئنتر در توسعه بخش انرژي كشور فراهم ميآورد.
امروزه انرژي به عنوان يكي از مهمترین اركان عوامل توليد و اقتصاد هر كشور محسوب میگردد و تاثير مستقيم و يا غيرمستقيم بر بخشهاي مختلف اقتصادي، اجتماعي، سياسي، زيست محيطي و … دارد. در چنين شرايطي ايجاد يك پايگاه آمار و اطلاعات منسجم از منابع انرژي كشور با رويكرد پايش، كنترل و نظارت دقيق بر بخشهاي مختلف انرژي در كنار تحليل روند و پيشبينيهاي علمي از طريق شاخصهاي اجتماعي و فرهنگي، فناورانه، اقتصادي، زيستمحيطي و سياسي و البته سرمايهگذاري و قيمت، كه بر حوزه انرژي اثر دارند، ميتواند در ترسيم دورنماي انرژي كشور موثر باشد.
از طرفي توسعه فناوري، ملاحظات زيستمحيطي، توسعه منابع جديد سوخت فسيلي غيرمتعارف مانند شيلهاي نفتي و گازي، انرژيهاي تجديدپذير، و تغيير وضعيت ژئوپليتيكي انرژي كشورها، سبب تغيير آينده عرضه و تقاضاي انرژي جهاني شده و صنايع كشورها را مورد تاثير قرار ميدهند.
عرضه انرژي بصورت امن، قابل اطمينان، قابل حصول و پاك، جهت رشد اقتصادي و بهبود استانداردهاي زندگي مردم، از چالشهاي بزرگ قرن اخير ميباشد. دولتها نياز دارند تا بدانند تغييرات بازار انرژي جهاني به چه سمت و سويي ميرود و تاثير آن بر كشورشان چيست؟ تركيب سبد عرضه و تقاضاي انرژي آنها بايد به چه صورت باشد تا بتوانند بيشترين بهره را از اين تغييرات حاصل نمايند. با توجه به موارد غيرقابل پيشبيني تاثيرگذار بر بازار جهاني انرژي، يك پيشبيني دقيق از روند رشد بازار، غيرقابل حصول ميباشد، بنابراين دولتها بدنبال تدوين سناريوهاي بلندمدت انرژي ميباشند تا بتوانند احتمالات مختلف را مورد بررسي قرار دهند و خود را براي مواجهه با چالشها آماده نمايند. براي اين منظور مدلهاي مختلفي توسعه داده شده است كه هر كشور متناسب با وضعيت و امكانات داخلي خود از آنها استفاده مينمايد.
بديهي است كه بررسي عملكرد بخش هاي توليد، تبديل و فرآورش، انتقال، واردات و صادرات نفت و گاز و ساير حاملهاي انرژي و در نهايت ارزيابي عرضه و تقاضاي كل انرژي كه در ارتباط با سناريوهاي تحليل توسعه بخش انرژي انجام ميگيرد، بسترهاي لازم را جهت تحليل و امکان تصمیمگیریهای آگاهانه و انتخاب مسیری مطمئنتر در توسعه بخش انرژي كشور فراهم ميآورد.
عمدهترین اهداف تدوین دورنمای انرژی در کشور عبارتند از:
- شناسایی و ارزیابی اثرات متقابل انرژی، اقتصاد و محيط زیست
- پيشبينی تقاضای انرژی نهایی و مفيد به تفكيك حاملهای انرژی در بخشهای اقتصادی و اجتماعی کشور
- ارزیابی و پيشبينی تراز انرژی برای منابع انرژی اوليه، اشكال مختلف انرژی ثانویه و انرژی نهایي
- تحليل روشهای بهينه تامين انرژی مفيد در بخشهای مصرفکننده با در نظر گرفتن توجيه فنی و اقتصادی در بلندمدت
- تعيين سبد بهينه حاملهای انرژی و ترکيب بهينه فنآوریهای سيستم عرضه انرژی در کشور در ميانمدت و بلندمدت با ملاحظه محدودیتهای زیست محيطی و لوازم توسعه پایدار
- بررسی پتانسيل صرفهجویی انرژی و ارزیابی اقتصادی آن در بخش انرژی کشور
- برآورد ميزان انتشار آلایندههای زیستمحيطی و بررسی تاثير سياستهای تدوینی بر توسعه بخش انرژی
- ارزیابی ميزان سرمایهگذاری و منابع مالی موردنياز برای توسعه بخش انرژی کشور
- ارزیابی اثرات خطمشی انرژی بر توسعه بخشهای اقتصادی و اجتماعی